W Wielką Środę, czwarty dzień Wielkiego Tygodnia, tuż przed rozpoczęciem Triduum Paschalnego, w siedzibie Mniejszości Niemieckiej w Stolarzowicach wystąpił Kwartet Akademos

w którego wykonaniu usłyszeliśmy „Siedem ostatnich słów naszego Zbawiciela na Krzyżu” Josepha Haydna z 1787 r. (tytuł pierwszego wydania: Musica instrumentale sopra le 7 ultime parole del nostro Redentore in croce). Utwór wyjątkowy wykonany w wyjątkowym czasie, a przygotowana scenografia nawiązywała swoim wyglądem do wykonania w Kadyksie w 1787 roku w kaplicy Santa Cueva.

Na naszej skromnej widowni gościliśmy m.in. Przewodniczącego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców Woj. Śląskiego Martina Lippę, Członków Prezydium Zarządu Wojewódzkiego Agnieszkę Dłociok i Waldemara Świerczka, proboszcza stolarzowickiej parafii ks. Stanisława Wiernego, delegację z naszego zaprzyjaźnionego Koła DFK w Toszku Dorotę i Michała Matheja, przedstawicieli Oddziału TSKN Bytom oraz członków Koła Mniejszości Niemieckiej w Stolarzowicach.

Kompozycja, istniejąca w kilku wersjach, była pierwotnie muzyką pasyjną na orkiestrę. Haydn dokonał również opracowania na kwartet smyczkowy oraz równolegle redukcji fortepianowej. Te trzy wersje zostały opublikowane przez Artaria w Wiedniu latem 1787 roku. Oparte na nich oratorium Haydna na sola, chór i orkiestrę powstało dopiero w 1796 roku.

Joseph Haydn

Siedem ostatnich słów naszego Zbawiciela na krzyżu zostało napisanych jako zamówienie dla księdza José Saenz de Santamaría, Marqués de Valde-Íñigo, z Kadyksu. Utwór został wykonany prawdopodobnie w Wielki Piątek 1787 roku w kaplicy Santa Cueva pod kościołem parafialnym Nuestra Señora del Rosario (ale - jak wynika z kopii rozpowszechnianych przez Haydna - wcześniejsze wykonania miały miejsce gdzie indziej).

Zlecenie dotyczyło skomponowania siedmiu powolnych części medytacyjnych, po jednej na każde z ostatnich słów Jezusa. Joseph Haydn opisał przebieg wykonania w Kadyksie swojemu biografowi Georgowi Augustowi von Griesingerowi:

"W wyznaczonym dniu ściany, okna i filary kościoła zostały pokryte czarnym suknem i tylko duża lampa wisząca w centrum rozświetlała święte ciemności. O określonej godzinie zamykano wszystkie drzwi i rozpoczynała się muzyka. Po odpowiednim preludium biskup wstępował na ambonę, wypowiadał jedno z siedmiu słów i rozpoczynał nad nim medytację. Po jej zakończeniu schodził z ambony i padał na kolana przed ołtarzem. Muzyka wypełniła tę przerwę. Biskup wchodził na ambonę po raz drugi, trzeci itd. i za każdym razem orkiestra pojawiała się ponownie po zakończeniu przemówienia. Było to z pewnością jedno z najtrudniejszych zadań, aby siedem adagiów następowało po sobie bez tekstu, z wolnej wyobraźni, która nie powinna męczyć słuchacza, a budzić w nim wszystkie uczucia, jakie kryją się w sensie każdego słowa wypowiedzianego przez umierającego Zbawiciela. Haydn więc często uznawał to dzieło za jedno ze swoich najbardziej udanych."

„Siedem ostatnich słów naszego Zbawiciela na krzyżu” ma formę cyklu siedmiu sonat instrumentalnych, poprzedzonych introdukcją i zwieńczonych brawurowym Il Terremoto (obrazującym trzęsienie ziemi i zmartwychwstanie). Przed każdą Sonatą został odczytany fragment Ewangelii dotyczący wypowiedzianego przez Zbawiciele słowa.

Kwartet Akademos

L'Introduzione (Maestoso ed adagio)
Sonata I (Largo): Pater, dimitte illis, non enim sciunt, quid faciunt. Vater, vergib ihnen, denn sie wissen nicht, was sie tun. Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią.
Sonata II (Grave e cantabile): Amen dico tibi: hodie mecum eris in paradiso. Amen, ich sage dir: Heute noch wirst du mit mir im Paradies sein. Zaprawdę, powiadam ci, jeszcze dziś będziesz ze Mną w raju.
Sonata III (Grave): Mulier, ecce filius tuus, et tu, ecce mater tua! Frau, siehe, dein Sohn! und Siehe, deine Mutter! Niewiasto, oto twój syn; oto twoja matka.
Sonata IV (Largo): Eli, Eli, lema sabachtani? Eli, Eli, lema sabachthani? – „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił?”
Sonata V (Adagio): Sitio. Mich dürstet. Pragnę
Sonata VI (Lento): Consummatum est! Es ist vollbracht. Dokonało się.
Sonata VII (Largo): Pater! In manus tuas commendo spiritum meum. Vater, in deine Hände lege ich meinen Geist. Ojcze, w ręce Twoje oddaję ducha mego.
Il terremoto (Presto e con tutta la forza)

Kwartet Akademos założony w 1997 roku od początku swojego istnienia prowadził bardzo intensywną działalność koncertową występując w ośrodkach muzycznych Austrii, Belgii, Białorusi, Czech, Finlandii, Niemiec, Litwy, Słowacji, Rumunii, Wielkiej Brytanii, Włoch i USA.

Brał udział w ogólnopolskich i międzynarodowych festiwalach i konkursach muzycznych zdobywając nagrody i wyróżnienia. Jest laureatem I nagrody na 16. Concorso Internationale di Esecuzione Musicale „Provincia di Caltanisetta Musica da Camera” we Włoszech, III nagrody na Międzynarodowym Konkursie im. Beethovena w Hradec (Czechy), nagrody Radia Katowice za najlepsze wykonanie utworu kompozytora śląskiego oraz nagrody PWM na Ogólnopolskim Konkursie Kwartetów Smyczkowych w Katowicach. Otrzymał również stypendium twórcze Ministra Kultury.

Kwartet Akademos brał udział w kilkudziesięciu festiwalach muzycznych m.in: w Łańcucie, Warszawie (Warszawska Jesień), Central European Festival w Zilinie, Bachfest w Lipsku, Osterfestival Bayreuth i inne. W maju 2007 roku zespół został zaproszony do Carnegie Hall w Nowym Jorku na elitarny kurs „The ESQ Workshop: Beethoven Quartets”, który był prowadzony przez członków The Emerson String Quartet i wystąpił dwukrotnie w Carnegie Hall w ramach: Emerson String Quartet Young Artists Concerts.

• Irena Kalinowska-Grohs - I skrzypce
• Joanna Cogiel - II skrzypce
• Aleksandra Batog - altówka
• Danuta Sobik-Ptok – wiolonczela

Kwartet Akademos

Koncert w Stolarzowicach został zorganizowany przez Koło Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców Woj. Śląskiego w Stolarzowicach dzięki finansowemu wsparciu Konsulatu Republiki Federalnej Niemiec w Opolu.

Dofinansowanie
Koncert
Koncert pasyjny w Stolarzowicach https://dfk.stolarzowice.info/images/content/akademos-1.jpg Joachim Makowski

Tragödie des deutschen Ostens. Wir erinnern.

Wojna ta dobitnie pokazała, że cierpienie i ból dotknęły ludzi wszystkich narodowości i pamięć o tym nie może nikogo wykluczać.

Finde mehr heraus